Τι είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία;

​

Η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ) αποτελεί μια από τις πιο καλά τεκμηριωμένες και ευρέως εφαρμοζόμενες μορφές ψυχοθεραπείας, με ισχυρή επιστημονική βάση και υψηλή αποτελεσματικότητα σε ένα ευρύ φάσμα ψυχικών διαταραχών. Χρησιμοποιείται ως θεραπεία πρώτης εκλογής σε καταστάσεις όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, οι κρίσεις πανικού, οι διαταραχές πρόσληψης τροφής, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και άλλες.

 

Η προσέγγιση της ΓΣΘ βασίζεται στην αρχή ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές είναι αλληλένδετα. Οι δυσλειτουργικές ή αρνητικές σκέψεις μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη συναισθηματική κατάσταση και τη συμπεριφορά του ατόμου. Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία, ο θεραπευόμενος μαθαίνει να αναγνωρίζει και να επεξεργάζεται αυτές τις σκέψεις, αναπτύσσοντας πιο ρεαλιστικά και λειτουργικά σχήματα αντίληψης.

 

Παράλληλα, η ΓΣΘ ενσωματώνει αρχές της συμπεριφοριστικής θεωρίας, σύμφωνα με τις οποίες κάθε μορφή συμπεριφοράς είναι αποτέλεσμα μάθησης, επομένως μπορεί να τροποποιηθεί μέσω νέων εμπειριών και στρατηγικών εκπαίδευσης. Η θεραπεία επικεντρώνεται στο "εδώ και τώρα", προσφέροντας πρακτικά εργαλεία και τεχνικές για την επίλυση προβλημάτων και την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας.

​

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της θεραπείας;

​

Κατά τη διάρκεια της Γνωσιακής-Συμπεριφορικής Θεραπείας (ΓΣΘ), η θεραπευτική διαδικασία είναι ενεργητική, συνεργατική και προσανατολισμένη στην επίλυση προβλημάτων. Ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος εργάζονται από κοινού για την αναγνώριση δυσλειτουργικών γνωσιακών μοτίβων – δηλαδή τρόπων σκέψης που επηρεάζουν αρνητικά τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές.

​

Η θεραπεία επικεντρώνεται στην αναγνώριση, αξιολόγηση και τροποποίηση αυτών των σκέψεων, με στόχο την ανάπτυξη πιο ρεαλιστικών και προσαρμοστικών τρόπων αντίληψης. Ο θεραπευόμενος εκπαιδεύεται να κατανοεί τη σύνδεση ανάμεσα σε σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές και να χρησιμοποιεί συγκεκριμένες τεχνικές για τη διαχείριση δυσκολιών και την πρόληψη της υποτροπής.

​

Με την πάροδο του χρόνου, η ενεργός συμμετοχή στη διαδικασία ενισχύει την αυτοπαρατήρηση, την ευελιξία σκέψης και την ενίσχυση δεξιοτήτων αυτορρύθμισης, με στόχο τη βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας και της συνολικής λειτουργικότητας στην καθημερινότητα.

​

Πόσο διαρκεί η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία;

​

Η διάρκεια της Γνωσιακής-Συμπεριφορικής Θεραπείας (ΓΣΘ) διαμορφώνεται ανάλογα με τη φύση, τη σοβαρότητα και τη χρονιότητα των δυσκολιών που αντιμετωπίζει το άτομο, καθώς και με τους θεραπευτικούς στόχους που τίθενται.

Σε πολλές περιπτώσεις, η ΓΣΘ εφαρμόζεται ως βραχεία θεραπεία, διάρκειας 10 έως 15 συνεδριών, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εστιασμένα προβλήματα ή συγκεκριμένα συμπτώματα. Ωστόσο, σε πιο σύνθετες ή χρόνιες καταστάσεις, η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες έως και 1-2 έτη, διατηρώντας συνήθως εβδομαδιαία συχνότητα με συνεδρίες διάρκειας  50 λεπτών.

Η διάρκεια της παρέμβασης καθορίζεται εξατομικευμένα, με γνώμονα την πρόοδο, τις ανάγκες και την ανταπόκριση του θεραπευόμενου στη θεραπευτική διαδικασία.

​

Σε τι  είδους προβλήματα μπορεί να βοηθήσει η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία;

​

Η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για την αντιμετώπιση ενός ευρέος φάσματος ψυχικών και σωματικών διαταραχών, οι οποίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στις εξής θεματικές ενότητες:

​

Συναισθηματικές και ψυχικές διαταραχές

​

• Αγχώδεις διαταραχές (γενικευμένο άγχος, κοινωνικό άγχος, ειδικές φοβίες)

• Κρίσεις πανικού

• Κατάθλιψη

• Διπολική διαταραχή (ως συμπληρωματική ψυχοθεραπεία)

• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)

• Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)

• Διαταραχές προσωπικότητας

​

Διαταραχές σχέσεων και κοινωνικές δυσκολίες

​

• Διαπροσωπικά προβλήματα

• Σεξουαλικές δυσλειτουργίες

• Προβλήματα σχέσεων

• Δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία

​

Διαταραχές συμπεριφοράς και εθισμοί

​

• Εξαρτήσεις από ουσίες ή αλκοόλ

• Παρορμητικότητα και προβλήματα ελέγχου του θυμού

​

Διαταραχές διατροφής

​

• Ψυχογενής ανορεξία

• Ψυχογενής βουλιμία

• Επεισοδιακή Διαταραχή Υπερφαγίας

​

Σωματικές και ψυχοσωματικές διαταραχές

​

• Διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων

• Χρόνιος πόνος

• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)

• Ημικρανίες

• Σακχαρώδης διαβήτης

• Άγχος υγείας (υποχονδρία)

​

Διαταραχές ύπνου και προσαρμοστικές δυσκολίες

​

• Διαταραχές ύπνου

• Προβλήματα προσαρμογής σε μαθησιακές ή κοινωνικές δυσκολίες